Power BI Başlangıç Rehberi

Hoş geldin, #PazarPazarÇalışılırMı başlığını bilerek seçtim. Çoğu kişi pazar gününü bomboş geçirmeyi dinlenmek zanneder. Oysaki başarılı diye atfettiğim insanların hikayelerini incelediğimde, pazar günlerini hayatlarının en verimli günü haline getirdiklerini gördüm. Kimisi sporla, kimisi verimli arkadaş sohbetleriyle, kimisi okuyarak, kimisi bilgisayarının başında planlarını yaparak…

Severek yaptığında işinden keyif aldığını, çalışırken dahi dinlendiğini göreceksin. Benim bu satırları sana yazarken yaptığım gibi…

Sana bir yol haritası vermeye çalışacağım ve ufak ödevler olacak. Bu ödevler seni veri dünyasına hazırlayacak, alt yapı oluşturmana yardımcı olacak. Düzenli olarak takip eder ve ödevleri yaparsan ufak bir hediye de olacak. 🎁 Detaylar yazının sonunda 👇

Hazırsan başlayalım!

---

İlk olarak şurada anlaşalım isterim ki Power BI sadece sürükle-bırak veri görselleştirme aracı değildir. Power BI, bir “iş zekası” aracıdır.

Ödev 1 📃

• İş zekası nedir?
• İş zekası araçları nelerdir?
• İş zekasının şirketlere kattığı değerler nelerdir?

1. Veri Modelleme (Semantic Model Oluşturma)

Power BI öğrenebilmek için en kritik adım burasıdır. Eğitimlerimizin neredeyse sadece bir gününü bu terimlere ayırırım. Görsel oluşturmak, renklendirmek işin makyajıdır ve 2-3 aylık yoğun çalışma ile en kral seviyeye çıkılabilir. Modelleme ise bu işi bildiğinizin, veri analisti olduğunuzun ve kaliteli çalışmalar çıkarabildiğinizin kanıtıdır. Doğru kurgulanmamış veri modelinin üzerine inşa edilecek bir raporun hiçbir anlamı yoktur.

Ayran yapabilmek için önce süte ihtiyaç varsa, rapor yapabilmek içinse ihtiyaç veridir. Farklı kaynaklardan verileri toparlayabilmek, bu verileri analiz edilebilir kılmak için sınıflarına, türlerine ayırmak ve ardından verileri birbiriyle konuşturabilmek, aralarında doğru ilişkileri kurmak gereklidir.

Bir şirkette üretim ve satış dengeli gitmezse iflas kaçınılmazdır değil mi? Üretim kontrol departmanından gelen veriler ile satış departmanından gelen verileri bir arada analiz edebilmek gerekir ki, bu denge hep korunabilsin. İşte bu farklı kaynaklardan akan verilerin ilişki içinde olmasına “veri modeli” diyoruz.

Hep şu örneği veririm: “En yüksek maaşı alan personel mi en çok satışı yapıyor?” sorusuna sorusuna cevap veremeyen bir yönetici varsa, bunun sebebi veri modelinin kurgulanamamış olmasındandır.

Ödev 2 📃

• Fact ve Dimension tablolar nedir?
• Primary key ve foreign key terimleri nelerdir?
• Star ve snowflake veri şemaları nedir?
• Semantic model nedir?

2. Veri Dönüştürme ve Hazırlama (Power Query)

“Her derenin suyu içilmez.” denir. Denmiyorsa da buna benzer atasözlerimiz mutlaka vardır. 😊 Her veri de kaynaktan tertemiz veya sizin istediğiniz gibi akmaz. Kimisinde veri tipleri hatalıdır, kimisinde gereksiz sütunlar vardır. Bir salata bile yapmadan önce sebzeler yıkanıyorsa, veri de temizlenmeli ve gerektiğinde dönüştürülmelidir.

Power BI biliyorum diyebilmek için ikinci kural: Power Query Editor arayüzünde veriyi dönüştürme ve temizleme adımlarına hakim olmak gereklidir.

Ödev 3 📃

• Yapılandırılmamış, yarı yapılandırılmış, yapılandırılmış veri nedir?
• ETL / ELT kavramları arasındaki farklar nelerdir?
• Power Query Editor yetkinlikleri nelerdir?

3. Power BI Arayüzü ve Sekmelerin Etkin Kullanımı

Eğitimlerde bile üzerinde en az durduğum konudur çünkü arayüze alışkanlık sizin Power BI ile ne kadar haşır neşir olduğunuzla ilgilidir. Daha çok proje yapar, düzenli aralıklarla Power BI’da çalışmalar gerçekleştirirseniz hangi buton nerede, nereye tıklamalıyım gibi sorunlar zamanla ortadan kalkacaktır. Aracın yetkinliğini, sınırlarını anlayabilmek ve hız kazanmak için olmazsa olmaz.

Ödev 4 📃

• Power BI’ın beş ana sekmesinin (report, table, model, dax, tmdl) özellikleri nelerdir?
• Power BI’da kaç tip filtreleme özelliği vardır?
• Power BI sayfasının ölçüleri (16:9 veya 4:3 gibi) nereden düzenlenebilir?

4. Analiz Türüne Göre Doğru Görsel Seçimi

Power BI’da oluşturacağınız her grafik, görsel (visual) olarak isimlendirilir. (Bar chart, column chart, pie chart görselleri gibi)

Her grafiğin, her tablonun bir amaca hizmet etmesi gereklidir. Bu sebeple de her görsel, her analizde kullanılamaz. Örneğin tarih bazında satış trendini analiz etmek istiyorsunuz. Line chart (çizgi grafiği) yerine kategorik analizler için tercih bar chart görselini kullanmak son derece yanlış bir tercih olur ve analiziniz istediğiniz amaca hizmet etmez.

O halde sorulması gereken soru belli: “Ben neyi analiz etmek istiyorum?” , “Bu oluşturacağım görsel hangi amaca hizmet edecek?”

Ödev 5 📃

• Power BI’da görsel türleri nelerdir?
• KPI (Key Performance Indicator) nedir?
• Pareto analizi nedir? Pareto analizi için hangi görsel seçilmelidir?

5. Hesaplama Oluşturma (DAX Yetkinliği)

“Ben Power BI biliyorum.” demek istiyorsan DAX (Data Analysis Expression) öğreneceksin. Ee hocam, ama ChatGPT zaten hepsini benim için yazıyor, ne gerek var? Farklı yaratmak istiyorsan, zor caseleri çözebilmek istiyorsan gerek var. DAX fonksiyonlarının hangi durumlarda kullanıldığını, hangi sorunlara çözüm getirdiğini ve konsepti öğrenmek durumundayız.

Hazırladığım DAX Cheat Sheet‘i incelemeni öneririm.

Ödev 6 📃

• CALCULATE fonksiyonu nedir? Nasıl kullanılır?

6. Veri Hikayesi ve Kullanıcı Deneyimi

Raporunuzun başlangıcından sonuna, sağından soluna kadar bir bütünlük içerisinde olması, son kullanıcının tüm aradığını bulabilmesi yani kaybolup gitmemesi önemlidir. “Her şey birbirine girmiş, neyi nerede bulacağımı bilmiyorum, bu butonlar neden var?!” gibi serzenişler tüm emeklerinizin çöp olmasına sebep olur.

En doğru veriyi hazırlayın, her şey cillop olsun. En doğru görseller ile farklı farklı analizler oluşturun. DAX’lar havada uçuşsun… Eğer veri hikayeniz belirli bir akış içerisinde değilse ve raporun kullanımı kolay değilse hiçbir anlam ifade etmez.

Ev yapımı, taze sıkılmış bir portakal suyunu plastik bardakta; ezilmiş, çürümüş meyvelerden yapılmışı ise şık cam bardakta size sunduklarını hayal edin. Eğer detayları bilmiyorsanız (Son kullanıcı sizin hangi DAX fonksiyonunu yazdığınızla ilgilenmez.) cam bardak ile servis edileni seçersiniz. İşte bu sebeple UI/UX kavramlarını bilmek ve üzerine çalışmalar gerçekleştirmek önemlidir.

Ödev 7 📃

• UI ve UX arasındaki kavramsal fark nedir?
• Wireframe nedir?

---

Buraya kadar okuduysan, bu pazar kendin için bir şey yapmış oldun. Yeni şeyler öğrendiğini umut ediyorum. Yorumlarını da bekliyorum.

Hediyeyi merak ettiğini de biliyorum. 😊

Üç pazar üst üste ödevlerinizi yapar ve pdf formatında demircilhami09@gmail.com mail adresine gönderirseniz kariyer yolculuğunuza mentorluk etmek ve 16+ saat interaktif Power BI eğitimi/atölye çalışması hediye etmek istiyorum.

Pazartesi Sendromu keyifli, huzurlu ve verimli bir pazar günü geçirmeyenlerin bahanesidir.