#PazarPazarÇalışılırMı serisinin ikinci haftasına hoş geldiniz. Meğer ne çok kişi varmış pazar günlerini aktif geçiren, kendini geliştirmek ve üretmek için çaba harcayan. Doğru yolda olduğumuza inanıyorum. Çoğu kişinin ne yapacağını bilemediği ya da hiçbir şey yapmak istemediği bir günü biz dolu dolu geçiriyoruz. Ben pazar sabahı kalkıp sizlere bu satırları yazıyorum; sizler de öğrenme yolculuğunuzda yeni bir adım atıyorsunuz.
İlk haftayı dolu dolu geçiren, ödevlerini layıkıyla tamamlayan arkadaşlarımıza teşekkürü sona saklıyorum.😊
İlk hafta Power BI Başlangıç Rehberi‘ni sizlerle paylaşmıştım. Bu hafta ise veri mühendisi, veri analisti, veri bilimci hatta tüm IT çalışanlarının mutlaka bilmesi gereken veri modeli yapısını inceleyeceğiz.
Başlamadan önce, ilk hafta ödevlerinin tekrarını yapmanızı ve Quiz-1’i tamamlamanızı öneririm.
Sınav bittiyse, hadi başlayalım!
Veriyle çalışıyorum ya da “Ben veri analistiyim, veri mühendisiyim, iş zekâsı uzmanıyım” diyebilmek için bu aktaracaklarımı özümseyip, ödevleri tam olarak yapmanız gerekiyor. Bu temeli kavrayamadığı için projelerde sorun yaşayan çok arkadaşla karşılaştım. Siz de onlardan olmayın, temeli sağlam tutalım.
Ödev 1 📃
- Veriseti (dataset) kavramı nedir?
- Power BI anlamsal model (semantic model) bileşenleri nelerdir? Her bileşeni detaylandırın.
1. Tablolar (Tables)
Veri diye ifade edebileceğimiz her girdinin yani hammaddenin analiz edilebilir, raporlanabilir, yapay zeka modellerine dahil edilebilir hale gelebilmesi için tablo formatına dönüştürülmesi gereklidir. Ses veya görüntü formatında veriler topladığınızı varsayalım. Bu yapılandırılmamış verilerin dahi belirli ID’ler ile tablolarda saklanmasını isteriz. Tablolar, satır ve sütunlardan oluşan, aslında hepimizin aşina olduğu Excel yapısına benzer bir veri organizasyonudur.
Fact ve Dimension Tablolar
XYZ marketine gidip (üç harfli marketlerden de vazgeçmiyoruz 🤪) alışveriş yaptığınızda kasada elinize bir fiş verirler. Bu fiş aslında şunu ifade eder: “Ben senin yaptığın tüm işlemi veri tabanlarına işledim. Al, bu da karşılığı ve kanıtıdır.”
Yaptığınız alışverişin bilgilerinde Fiş Numarası, Tarih/Saat, Market Bilgisi, Ürün Bilgisi, Fiyat Bilgisi, Satış Personeli Bilgisi yer alır. Bu verileri Fact ve Dimension adını verdiğimiz iki farklı tablo türüne ayırarak saklar ve sonra ilişkilendiririz.
Fact tablolar, iş süreçlerinde gerçekleşen olayların, ölçümlerin veya metriklerin saklandığı tablolardır. Tabloda zamansal olarak değişen, hareket yaratan bir olay varsa doğrudan “Bu Fact tablodur.” diyebiliriz. Fact tabloyu bir “olay kaydı defteri” gibi düşünebilirsin. Her satır bir olayı (satış, sipariş, üretim vb.) temsil eder.
Dimension tablolar, fact tablolarda yer alan değerlere bağlam, bilgi, detay katan açıklayıcı verilerin saklandığı tablolardır. Dimension tabloyu bir “sözlük” gibi düşünebilirsin. Fact tablodaki ID’lerin ne anlama geldiğini açıklar.
Ödev 2 📃
- Power BI Desktop uygulamasını bilgisayarınıza indirin
- Power BI üzerinden kaç farklı veri kaynağına bağlantı kurabiliriz? Bu kaynaklar nelerdir?
Ödev 3 📃
- Power BI üzerinden OData Feed kaynağı kullanarak Northwind verisetine bağlan ve tabloları Power BI’a al.
- Tabloları türlerine (Fact, Dimension) ayır ve neden Fact/Dimension olduğunu açıklamalarıyla belirt
2. İlişkiler (Relationships)
Nasıl oluyor da T.C. Kimlik Numaramızı söylediğimizde bizim yedi ceddimizi, adresimizi, tüm sicilimizi çıkarabiliyorlar? Ne zaman hastaneye gitmişiz, hangi ilacı almışız veya ne zaman kaza geçirmişiz?.. Tüm soruların cevabı arkada birbiriyle ilişki içinde bulunan tablolar yani VERİ MODELİ.
Primary Key (Birincil Anahtar) ve Foreign Key (Yabancı Anahtar)
Tabloların türünü belirledikten sonra ikinci aşama primary key ve foreign keyleri belirlemek. Tablolar üzerindeki kodlar (ID’ler) bizim için birer anahtardır. Yani T.C. Kimlik numaramız gibidir, ayırt ediciliği sağlar.
Primary key, bir tabloda her satırı benzersiz (unique) şekilde tanımlayan alandır. Her vatandaşın T.C. No’su benzersiz olduğundan DimVatandaş tablosundaki T.C. No alanı (sütunu) primary key’dir.
Foreign key, başka bir tablodaki primary key’e referans veren alandır. FactHastane tablosunu hayal edin, her hastaneye giriş-çıkış işleminizi tutuyor. Dün hastaneye gittiniz, bugün tekrar gideceksiniz ve işleminiz tekrarlayacak. Yani tabloya bir satır daha kayıt işlenecek. Bu sebeple FactHastane tablosunda yer alan T.C. No alanı (sütunu) foreign key’dir.
Kavramları özümsemek için sizlere ilettiğim kaynakları da incelemenizi şiddetle öneriyorum.
- Microsoft Learn – Veri Modelleri (Teknik Doküman)
- Microsoft Learn – Veri Modelleri (Pratik Uygulamalı Öğrenme)
Ödev 4 📃
- Veri modelinde One (1) ve Many (*) kavramları nedir?
- Power BI’a aldığınız tablolardaki foreign key ve primary keyler nelerdir?
- Power BI Model sekmesinden aldığınız tablolar arasında gerekli ilişkileri kurunuz.
Ohh!! Zorlu bir hafta oldu, farkındayım. Ancak ilk haftanın ödevlerini tamamlayanlar için hem tekrar niteliğindeydi hem de bazı önemli noktalara değinmiş olduk. Bu yolculukta farklı öğrenme yöntemlerini birlikte deneyimleceğiz: kendi kendine öğrenme (self learning), aralıklı tekrar (spaced repetition), uygulayarak öğrenme ve ödevleri düzenli olarak takip edenlerle mentorluk süreci.
👉 Geç kaldım diye düşünme, şimdi başla, ödevlerini tamamla, öğrenme yolculuğumuza sen de katıl! 🌪️
📧 Ödevlerini demircilhami09@gmail.com mail adresine gönder, artarak büyüyecek sürpriz hediyeleri kap 🎁
Haftaya pazar gününe kadar ödevlerini iletebilirsin. 📨
İlk haftanın ödevini tamamlayarak #PazarPazarÇalışılır diyen arkadaşlarıma çok teşekkür ederim. Siz faydalandıkça ben daha fazlası için uğraşmaya devam edeceğim.
Seriye devaaam 🔥🔥
| Pazar Savaşçıları | Tamamlanan Ödev Sayısı |
|---|---|
| Ayşegül Güden | 🔥1 |
| Emin Taştekin | 🔥1 |
| İlknur Tokgöz | 🔥1 |
| Lizge Bozkurt | 🔥1 |
| Muhammed Baha Arslan | 🔥1 |
| Müyesser Şenyüz | 🔥1 |
| Selin Dinsever | 🔥1 |
| Sinem Özyayla | 🔥1 |
| Zeynep Özgür | 🔥1 |
One Response
[…] Veri Modelleme Temelleri […]